Kars Ani Antik Kenti
Güncellenme : 20.12.2020 18:25:57
⇗ Paylaş ⇗ Site İçi AramaTürkiye'de bulunan önemli antik şehirlerden biri olan ve 961-1045 yıllarında Pakraduni Hanedanlığı'ndan Ermeni hükümdarlarının başkenti olan Ani Antik Kenti, Kars şehir turu yapanların mutlaka görmesi gereken önemli destinasyonlardan biridir.
Kazılarda çıkartılan toprak eserler Kars Arkeoloji ve Etnografya Müzesi'nde sergilenmektedir.
2012 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası Geçici Listesi'ne 2016 yılında Dünya Mirası listesine alınmıştır.
Ani Antik Kenti Eserler
1001 kilise şehri veya 40 kapılı şehir diye de adlandırılan ve Kars Selçuklu Sarayı yakınında olan Ani Antik Kenti'nin ilk keşfi 1880'li yıllara uzanan bir yeraltı şehri de vardır. Bu yeraltı şehrinde 823 yapı ve mağara bulunmaktadır.
Şehir suru, 8 kadar kilise ve bir cami, kentte günümüzde ayakta duran eserlerin en önemlileridir.
İki yanı Arpaçay Kanyonu ile çevrili olan kentin plato tarafındaki üçüncü cephesi, X. yy.’a ait güçlü surlarla korunmuştur. Aslanlı Kapı kentin ana girişini oluşturur.
Ani Katedral adı verilen Meryemana Kilisesi, 989 yılında, İstanbul'daki Ayasofya'nın kubbesini onaran mimar Trdat tarafından inşa edilmiştir. Düşey hatları kuvvetli bir şekilde vurgulayan yapı, etkileyici bir yükseklik duygusu elde eder.
Vadi içinde bulunan Dikran Honentz Kilisesi 1215 yılında onarılmış ve Ermeni kilise geleneğini gösteren zengin fresklerle bezenmiştir. Fresklerde Ermenilere Hristiyan dinini getiren Aziz Grigor/Krikor Lusavoriç'in hayatından sahneler görülür.
1020 yılına tarihlenen Abugamir Pahlavuni Kilisesi, İslam mimarisinden kaynaklanan ve daha sonraki dönemde Selçuklu mimarisinde sık sık kullanılan özellikler sergiler.
1035 tarihli Halaskar Kilisesi dairesel kesitli bir kümbet yapısındadır. 1957 yılında yıldırım düşmesi sonucu yarısı yıkılmış diğer yarısı ise eksiksiz ayakta kalmıştır.
Ebu'l Menuçehr Camii, Türk fethinden sonra Türkiye topraklarında inşa edilen en eski cami olmasıyla dikkati çeker. Muhtemelen daha eski bir sivil yapıdan dönüştürülmüş ve XIV. yy.da 2. kez tadilata uğramıştır.
Arkeolojik alanın dışında kalan bir müstahkem tepe üzerinde, Zakare Mkhrgrdzeli'nin Kızlar Kilisesi adıyla bilinen bir kilise vardır.
Ani Antik Kenti Tarihi
Ani Antik Kenti’nin adı VI. yy.da Gamsaragan sülalesinden Ermeni beylerine ait bir müstahkem yer olarak geçer. Ermeni Gamsaragan ailesi ile Ermeni Bagrationi (Bagrat) ailesi arasındaki uzun mücadele ikincilerin zaferi ile sonuçlanmış ve 780 yılında Gamsaragan'lar mülklerini Bagratlılara satarak Bizans ülkesine göçmüşlerdir.
Bagratlı I. Aşot 885 yılında Abbasi Halifesi ve Bizans İmparatoru tarafından "Ermenistan Kralı / Şehinşah-ı Armen" olarak tanınmıştır. Aşot ve oğulları önce Bagaran kentinde, daha sonra Şirakavan'da ve Kars merkezde hüküm sürmüştür. 961 yılında III. Aşot başkentini Ani'ye taşıyarak burada büyük bir kentin inşasına başlamıştır.
Kent en parlak devrini 2. Smpat ve oğlu Gagik döneminde yaşamıştır. Bu devirde kent nüfusunun 100.000'i aştığı rivayet edilmektedir. 1045'te Bizanslılar Ani'yi zaptedip Bagratlı devletine son verince savunmasız ve huzursuz kalan bölge, 1064'te Selçuklu sultanı Alparslan'a teslim olmuştur.
Ani Antik Kenti Türk Fethi
Ani Antik Kenti, 1064 yılına kadar Bizans yönetiminde kalmış ve bu tarihte Selçuklular tarafından zaptedilmiştir. Ancak kentte Selçuklu idaresinin kurulmuş olduğuna dair bir belirti yoktur. Selçuklu fethinden kısa bir süre sonra kent ve çevresinin Kürt kökenli Şeddadi beyliğinin başkenti olmuştur. Ani'deki en önemli İslam eseri olan Ebu'l Menuçehr Camii, 1072 yılında Şeddadî emiri Menuçehr tarafından yaptırılmıştır.
1190 yılı dolayında Zakare Mkhrgrdzeli adlı Gürcü beyi Ani hisarını üs alarak Kars ve Ahıska bölgesini kapsayan bir egemenlik kurmuştur. Bunun soyundan gelenler önce Tiflis'teki Gürcü krallarına, sonra Moğol İlhanlılar'a bağlı "atabey" sıfatıyla hüküm sürmüşlerdir. Ani'deki Hristiyan eserlerinin birçoğu bu devirde yapılmış veya onarılmıştır. Daha sonra kent Celayirli ve Karakoyunlu devletlerinin egemenliğine girmiş ise de, nüfusu ağırlıkla Ermenilerden oluşmuştur.
Ani 1319 yılında olan depremde ağır hasar görmüş, daha sonra Timur tarafından ele geçirilerek tahrip edilmiştir. Buna rağmen 1535 Osmanlı ve İran savaşında tamamen terk ediline kadar, kentte bir nüfusun barındığı anlaşılmaktadır.
1877 - 1978 Osmanlı ile Rus savaşında Rusların eline geçen bölge, Birinci Dünya Savaşı sonrası Osmanlılar tarafından geri alındı. Ancak Ani platosu daha sonra yeni kurulan Ermenistan Cumhuriyeti’nin eline geçti. 1920’de, Kurtuluş Savaşı sırasında Ani son bir kez daha el değiştirdi ve Türkiye Cumhuriyeti sınırlarına dahil oldu.
Ani Antik Kenti Arkeoloji Kazıları
1878 ile 1918 yılları arası Çarlık Rusyası'nın yönetiminde kalan Ani'de ilk kazılar 1892 yılında Rus Dil Bilimler Akademisi’nde görevli Nicholas Marr tarafından yapılmıştır ve bir müze kurulmuştur. Daha sonra sırasıyla Prof. Dr. Kılıç Kökten, Kemal Balkan ve Hacettepe Üniversitesi'nden Prof. Dr. Beyhan Karamağaralı Ani kazı ve restorasyonlarını yönetmişlerdir. Karamağaralı daha çok Ani'deki Selçuklu eserleri üzerinde çalışmıştır. 2006 yılından itibaren çalışmalar, Kars Arkeoloji ve Etnografya Müzesi Müdürlüğü başkanlığında, Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yaşar Çoruhlu’nun bilimsel danışmanlığında sürdürülmektedir.
Ani Antik Kenti Video
Ani Antik Kenti Konum - Nasıl Gidilir
Adres : Şehitler, Şehitlik Caddesi, No : 87, 36000 Ocaklı / Kars Merkez / Türkiye
Kars şehir merkezinden günde iki kez düzenlenen otobüs seferleri ve özel araçlar ile ulaşım sağlayabileceğiniz Ani Antik Kenti hakkında bazı gezi sitelerinde yakın çevresi için verilen destinasyon bilgileri tamamen hatalı olup (muhtemelen arama motorları için anahtar kelime kasma çalışması) bazıları aynı ilçe sınırlarında bile bulunmamaktadır.
Bu yüzden tur ve tatil planlarken her zaman dijital haritalardan da gideceğiniz bölge için mutlaka kontrol yapmanız gezinizin eziyete dönüşmesini engeller.