Balıkesir Daskyleion Antik Kenti
Güncellenme : 21.12.2019 16:26:33
⇗ Paylaş ⇗ Site İçi AramaBandırma'nın 30 km. güneyinde herkes tarafından bilinen ve Ergili Köyü'nün 2 km. doğusunda Kuş Gölü'nün güneydoğu ucunda bulunan ve Türkiye'de bulunan önemli antik şehirlerinden biri olan Balıkesir Daskyleion Antik Kenti, şehri gezenlerin mutlaka görmesi gereken tarihi yapılardan biridir. Antik kazılarda çıkan eserler Bandırma Arkeoloji Müzesi'nde sergilenmektedir.
Daskyleion Antik Kenti Bilgiler
Daskyleion Antik Kenti ilk araştırmalar Antik Çağ'da şehrin adı konusundaki farklı görüşler ile başlamıştır. Antik yazarlardan Mela ve Plinius bu merkezlerden Daskylos olarak söz ederken, Stephanos Byzantios, Daskylion adını kullanır. M.Ö. VII. yüzyılda Daskylos adı ile bilinen ünlü Lydia Kralı’nın Sardis’ten hanedan kavgaları nedeniyle buraya gelmesiyle kent Daskyleion adını almıştır.
Ünlü tarihçi Herodotos ise şehrin adını Daskyleion olarak verir. Antik Çağ'da şehrin adı konusundaki tartışmalar XX. yy. başlarında yerini şehrin lokalizasyonu konusundaki tartışmalara bırakmıştır. Orta Çağ yazarı Stephanos Byzantios Anadolu’da Daskyleion adı verilen beş yerleşmeden söz etmektedir; ancak tarihçiler ve arkeologlar Kuzeybatı Anadolu’da, Bandırma’ya 40 km. mesafedeki Ergili Köyü’ne çok yakın olan, Manyas Gölü kıyısındaki Hisartepe üzerinde yer alan kalıntıların satraplık merkezi Daskyleion’a ait olduğu konusunda hemfikirdir.
Manyas Kuş Cenneti iki hidrolog ve zoolog; Alman asıllı Kurt ve eşi Leonore Kosswig tarafından keşfedilmiştir. Prof. Dr. Kurt Kosswig aynı zamanda tarih ile de ilgili bir kişiydi. Bu nedenle gölün hemen kıyısındaki Hisartepe'nin üzerinde yer alan kalıntılardan yurttaşı ve arkadaşı Kurt Bittel'e bahsetmiştir. 1952 yılında meşhur arkeolog Kurt Bittel tarafından Hisartepe üzerinde yer aldığı saptanan Daskyleion'da ilk arkeolojik kazılar, bir yıl sonra Cumhuriyet dönemi birinci nesil arkeologlarından ve mesleğin duayenlerinden Ord. Prof. Dr. Ekrem Akurgal tarafından başlatılmış ve 1959 yılına kadar da devam etmiştir. Bu ilk dönem kazılarında ele geçen Anadolu ve Pers kabartmaları ve bullalar, Daskyleion'un bir Akhaemenid Dönem satraplık (valilik) merkezi olduğuna dair en önemli kanıtları oluşturmaktadır. Ekrem Akurgal'ın yapmış olduğu araştırmalar sırasında Hisartepe'nin güney yamacında yüzeyde bir stel parçası ele geçmiştir. Ve bu stel Hisartepe Steli olarak İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde korunmaktadır.
Ekrem Akurgal'ın kazısından sonra Daskyleion Antik Kenti'ndeki bilimsel araştırmalara ara verilmiştir. Ancak 1964 yılında bir köylü, Hisartepe'nin kuzeyinde yer alan Köseresul köyünde tarlasını sürerken bir Bizans mezarı bulmuştur. Bunun üzerine İstanbul Arkeoloji Müzesi'nden Nezih Fıratlı tarafından çalışmalara başlanmıştır. Mezarın temizlenmesi sırasında üç adet Stelin mezar yapımında kullanıldığı görülmüştür. 28 yıllık bir aradan sonra 1988 yılında Prof. Dr. Tomris Bakır tarafından yeniden başlatılan kazılar 2008 yılına kadar kesintisiz devam etmiştir. Bu ikinci dönem kazılarında ise Daskyleion'da Akhaemenidler'in yanı sıra Phryg ve Lyd kültürlerinin de varlığına işaret eden önemli yapı kalıntıları ve eserler ortaya çıkarılmıştır. 2009 yılında Kaan İren tarafından devralınan Daskyleion Anti Kenti kazıları halen O'nun başkanlığında yürütülmektedir.
Daskyleion Antik Kenti Tarihi
Frig Yerleşimi
Daskyleion'da Troya Antik Kenti gibi erken dönem yerleşimlerinin olduğu kenttir. 1990 yılından itibaren ele geçen epigrafik ve arkeolojik buluntular burada bir Frig yerleşimi bulunduğuna işaret etmektedir. Frig dilinde yazıtlar, M.Ö. VIII. yüzyıl sonlarına ait bir Kibele tapınak modeli, kült eşyaları ve çok miktarda bezemeli ve graffitolu seramik eserler Friglerin buradaki varlığını kanıtlamaktadır.
2007 ile 2009 yılları arasında tepenin en yüksek yerinde, Kült Yolu olarak adlandırılan alanda yapılan kazılarda anakayaya oyulmuş adak çukurları ile karşılaşılmıştır. Bu çukurların içerisinden Frig uygarlığına ait çok sayıda ağırlık ve tam kap ele geçmiştir. Bu kapların çoğu Gordion kazılarından ele geçen seramiklerle benzerlik göstermektedir.
Daskyleion’da Frig yerleşiminin tespit edilmesi arkeoloji dünyası için çok önemli bir keşiftir. Bu durum, bölgenin antik yazarlar tarafından neden “Hellespontine Phrygia” olarak adlandırıldığını açıklamakla kalmayıp aynı zamanda Friglerin Anadolu’daki yayılımlarının Kütahya ve Eskişehir sınırının daha da batısına ve kuzeye kaydığını ortaya koymuştur.
Lidya Yerleşimi
Lidya uygarlığına ait yerleşim kalıntıları da yine Kült Yolu olarak adlandırılan alanda yoğunlaşmaktadır. Ahameniş evresinin hemen altında yer alan Lidya tabakaları özellikle son yıllarda çok önemli buluntular vermiştir. Burada yaklaşık 10 m².'lik bir alana yayılmış olan bir yangın tabakası tespit edilmiştir. M.Ö. 550 ile 540 yıllarına tarihlenen bu yangın tabakası Perslerin kente gelişi ile aynı zamana denk gelmektedir. Bu durum Perslerin kenti savaşarak ele geçirmiş olduğunu göstermektedir. Söz konusu yangın tabakası içerisinden, olasılıkla dinsel bir sahneyi betimleyen çok sayıda altın ve gümüş figür geçmiştir. İnsan figürlerinden bir tanesinin bir rahibi, diğerlerinin de kimliği saptanamayan bir tanrıçayı ya da tanrıçaları temsil ettiği sanılmaktadır. Gümüşten yapılmış hayvan figürleri ise muhtemelen sunu hayvanlarını temsil etmektedir.
Ahameniş Dönemi
Ahameniş mimarisine ilişkin sağlam korunabilmiş en önemli kalıntı, tepenin güneybatı bölümünde, Manyas Kuş Cenneti'ne hakim bir noktada bulunan “Kült Yolu” ve onun etrafında barındırdığı yapı kompleksidir. Erken Ahameniş Dönemi’ne tarihlenen ve ortasında yer alan kanalla ikiye ayrılan bu yol bir apsisle son bulmaktadır. Bu yol, Tomris Bakır tarafından ateş kültüyle ilgili törenlerin yapıldığı kutsal bir yol olarak yorumlanmaktadır. Nitekim, plastik eserler üzerinde yer alan sahnelere de baktığımızda Perslerin Daskyleion’da dini ibadetlerini geçekleştirdiği anlaşılmaktadır. Özellikle şu anda İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde bulunan iki kabartmalı blok üzerinde yer alan rahip ve soylu tasvirleri, burada ateş ibadetlerinin ve kurban törenlerinin yapıldığını göstermektedir.
Paradeisos Dönemi
Persçede Pairidaoza olarak ifade edilen Paradeisos “bir kralın ya da devlet büyüğünün sahip olduğu, onun resmen kurdurduğu, koruduğu ve bakımını üstlendiği etrafı çevrili park” demektir. Pers geleneğinde krala bağlı bütün yöneticilerin, “imitatio regis” yani “kralı taklit etme” kapsamında bir yaşam sürdürmek durumunda olduğu bilinmektedir. Daskyleion Antik Kenti, hemen yanında bulunan Manyas Kuş Gölü ile bu geleneğin yaşatılması için en uygun konuma sahiptir.
Helenistik Dönem
Helenistik Dönemin kalıntıları, Daskyleion’un bu dönemde de önemli bir merkez olarak varlığını sürdürdüğünü göstermektedir.
Son yıllarda tepenin doğu yamacında yapılan kazılarla mermer ve andezit bloklarla döşenmiş bir yol ortaya çıkarılmıştır. Bu yol Helenistik Dönem’de kente girişi sağlayan yoldur ve tepeye ulaştığı noktada ele geçen çok sayıda çivi ve çürümüş ahşap parçaları giriş kapısının burada olabileceğini göstermektedir. Bu yol Bizans Dönemi’nde de kullanılmış ve bu dönemde giriş kapısı yolun daha aşağısına taşınmıştır.
Tepenin içerisinde yer alan yapıların yanı sıra höyüğün çevresinde yaklaşık 2 km. lik bir alana yayılmış durumda çok sayıda tümülüs mezar yer almaktadır. Bu tümülüslerden bazıları Tomris Bakır döneminde kazılmış ve restore edilmiştir. Kösemtuğ Tümülüsü, Anadolu’daki tümülüsler arasında mezar odası iyi korunmuş olan az sayıdaki tümülüsten biridir. M.Ö. IV. yüzyılın II. yarısına tarihlenen bu mezarın Makedonyalı bir komutana ait olduğu düşünülmektedir.
Daskyleion Antik Kenti Adres - Nasıl Gidilir
Ergili Köyü Eski İlkokul Binaları, Bandırma / Balıkesir / Türkiye
Manyas Kuş Cenneti Milli Parkı'na çok yakın olan Balıkesir Daskyleion Antik Kenti'ne şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım sağlanabilir.
Bazı gezi sitelerinde yakın çevresi için verilen destinasyon bilgileri tamamen hatalı olup (muhtemelen arama motorları için anahtar kelime kasma çalışması) bazıları aynı ilçe sınırlarında bile bulunmamaktadır.
Bu yüzden tur ve tatil planlarken her zaman dijital haritalardan da gideceğiniz bölge için mutlaka kontrol yapmanız gezinizin eziyete dönüşmesini engeller.